Jan III (Van Arkel) van Arkel (abt. 1280 - aft. 1326)

Born about 1280 in Arkel, Graafdchap Holland, Heilige Roomse Rijk

Ancestors

Descendants

Died after 1326 after about age 46 in Gorinchem, Graafschap Holland, Heilige Roomse Rijk

Problems/Questions Profile manager: Bea Wijma [send private message]

Biography

Jan III was a Dutch Knight (Ridder)

Jan III van Arkel is genoemt in the oorkondes 1297-1326. Hij is Knape in 1298 en wordt door the graaf van Gelre in 1299 als Ridder vermeld.

Jan van Arkel in 1299 oorkonde

Hij zet de politiek van zijn vader Jan II voort en steunt ook Jan van Avesnes, die in 1299 graaf van Holland was geworden. Door deze houding ontvangt hij in 1305 van de graaf de verbeurd verklaarde goederen van de verdronken Jan II van der Leede, waarbij waarschijnlijk ook Haastrecht dat hij in 1316 in leen krijgt van het kapittel van Oud-Munster.^[1]

Hij levert diverse diensten aan de graven van Holland en Gelre; zo dient hij met 1300 man in het leger van graaf Willem III dat op 27 Augustus 1315 optrekt tegen Vlaanderen.^[2]

Seal Jan van Arkel 1318

In 1318 is hij een van de scheids lieden voor het geschil tussen Reinoud I en zijn zoon Reinoud II.^[3]

In 1319 staat hij met anderen borg voor een mogelijk op te leggen boete>voor graaf Willem III als deze zich niet zal houden aan een uitspraak in een geschil met graaf Reinald van Gelre.^[4]

Door het 1e huwelijk rond 1310 verwierf Jan III van Arkel een Egmonds leengoed in de parochie Poeldijk. Dit leengoed (hofstad) blijkt later in de Egmondse leenregisters bekend onder de benaming Arkelstijn.^[5][6]

Nadat hij in 1311, 1312 op verzoek van de graaf van Holland reeds raad was geworden van bisschop Guy van Utrecht, leidt hij na de dood van die bisschop in 1319 een Hollands leger dat de nieuwe bisschop Frederik van Zirk steunt tegen het opstandige Sticht.^[7][8]

Jan III van Arkel was twee keer getrouwt en had twee onechtelijke relaties:

Mabelia van Voorne. In het artikel van H.J.J. Vermeulen in Ons Voorgeslacht, nov 2003 vermeldt hij dat Mabelia van Voorne, de eerste echtgenote van Jan III van Arkel.^[9] Ze is vermeld op 5 dec 1305 and haar sterf datum is geschat op February 26, 1313.^[10]

• Jan IV van Arkel. Genoemt in oorkondes 1322-1360. Hij stierf 1360.

De volgende twee "huwelijken" worden in het boek "De Arkelse Oorlog" as onechtelijke relaties vermeld met bastaard zonen:

Jonkvrouw de Gruyter (?) geboren ca. 1285, huwelijk ca. 1310. Uit dit huwelijk:

• Jan de Gruijter, geboren ca. 1310.

Jonkvrouw Haestrecht (?) geboren ca. 1290. In article van de Ned. Leeuw 1966 wordt dit huwelijk genoemt. Huwelijk ca 1310. Uit dit huwelijk:

• Dirk Alras van Arkel, geboren ca 1315. Trouwde ca. 1340 met Swanhilde geboren ca. 1320. Hij was heer van Haastrecht.

Kunegonde van Virnburg ^[11] Jan trouwde met Kunegonde ca. 1314. Zij stierf 20 juni 1328.^[12] Uit dit huwelijk:

1. Robert van Arkel, geboren na ca. 1320, stierf 21 juli 1347. Hij was twee keer getruwts: Hij huwde ca. 1345 met Jonkvrouw van Renswoude (?), geboren ca. 1320. Huwde ca. 1346 met Aleida van Arkel Asperen, geboren ca. 1320 en stierf 9 mei 1366
2. Jan van Arkel van de Lede, geboren ca. 1320, stierf 1 juli 1377. Trouwde ca. 1350 met Jonkvrouw van der Lede (?) geboren voor 1320. Volgens het boek "Arkelse Oorlog" was hij bisschop van Utrecht.
3. Kunegonde van Arkel, geboren ca. 1320, stierf ca. 1346. Trouwde ca. 1335 met Jan van Heusden, geboren ca. 1305 en stierf ca. 1346.
4. Margarethe van Arkel, geboren ca. 1320, stierf ca. 23 juni 1368. Trouwde ca. 1350 met Gijsbert Bot van der Eem, geboren ca 1320 ^[13]

Sources

1. ↑ HUA, Archief kapittel Oudmunster, nr. 1853 van 18 Febr. 1316,
2. ↑ I.Ph.C. van den Bergh, Gedenkstukken tot opheldering der Nederlandsche Geschiedenis, opgezameld uit de archieven te Rijssel, deel I (Utrecht 1849), p. 107-124, ald. p. 120-121, nr. LXVI1I. Alleen de heer van Voorne leidde een groter contingent van 2.000 man,
3. ↑ Gelders Archief Oorkonde June 4, 1318 Akte waarbij graaf Reinoud I en zijn zn. Reinoud verklaren zich te zullen houden aan de uitspraak van scheidslieden in hun geschillen, 1318.04.06 1 charter. N.B. Druk: Nijhoff, Gedenkwaardigheden I, 172. ZEGEL: o.a. Johan van Arkel
4. ↑ Berkelbach van de Sprenkel, Regesten bisschoppen, I, p. 168, nr. 424
5. ↑ Pauli, Chronica, fol. 40vo. Pauli vergiste zich dus, maar in zijn laatste werk, het Chronicon Universale noemt hij haar correct Mabilia. Zie hiervoor: Handschrift, Autograaf, Koninklijke Bibliotheek van Brussel, nr. 224"6, fol. 13vo. en Waale, Pauli, p, 172.
6. ↑ Van den Bergh II , nr. 856 en C. Hoek, 'Repertorium op de lenen van de hofstad Arckel gelegen in Delfland, Schieland, Voorne en Usselmonde 1373-1648', Ons Voorgeslacht 3 1 (1976), p. 265-289, ald. passim.
7. ↑ M.J. Waale, Nogmaals een bijdrage tot de genealogie van het middeleeuwse adellijke geslacht Van Arkel, in De Nederlandsche Leeuw, 2000
8. ↑ Beke LXXI, p. 84 en I.XXVII, p. 19-20 en J. Kuys e.a., De Tielse kroniek (Amsterdam 1983), p. 102.
9. ↑ Codex Diplomaticus, 2e Serie, afd. 1 (1852), nr. 7,
10. ↑ A.J. Maris, 'Sterfdata van Heer Jan I I I (X) van Arkel en zijn eerste echtgenote Mabelia van Voorne', De Ned. Leeuw 88 (1971), kol. 73-79, ald. kol. 75, geeft aan dat Mabelia overleden moet zijn tussen 5 december 1305 en eind 1313. J.C. Kort, 'Raadsels rond drie Voornse vrouwen', De Ned. Leeuw 100 (1983). kol. 194-210, ald. kol. 197, weet dit te preciseren tol 26 februari 1313
11. ↑ zie ES NF Band V Tafel 168
12. ↑ Kunegonde sterf datum. Zie voor een discussie hierover Waale, De Arkelse oorlog, p. 41, speciaal noot 23
13. ↑ zie ES NF Band V Tafel 168)

• Nogmaals een bijdrage tot de genealogie van het middeleeuwse adelijke geslacht Van Arkel, by Ir. Dr. M.J. Waale, De Nederlandse Leeuw, 2000.
• Marinus Jacobus Waale, De Arkelse oorlog, 1401-1412: een politieke, krijgskundige en economische analyse (page 39)
• Huygensing; Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345 Oorkonde ZH-018; 1299; Jan van Arkel, sealed by Otto van Heukelom Jan heer van Arkel verklaart dat hij de goederen, door heer Arnoud van Bergambacht aan hem afgestaan, over negen jaar aan hem of diens erven zal teruggeven; de oorkonde wordt meebezegeld door Otto van Heukelum.
• Hygensing; Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345 Oorkonde WI-021; July 21, 1313; Johan van Arkel Heer Gerard heer van Voorne, burggraaf van Zeeland, en zijn echtgenote Heilewijf vrouwe van Voorne, burggravin van Zeeland, beloven aan heer Arnoud graaf van Loon, heer Gerard van Wezemaal, heer van Merksem, en aan Johanna van Loon, vrouwe van Quabeek, dat hun oudste wettige zoon bij het bereiken van diens meerderjarigheid in het huwelijk zal treden met jonkvrouw Machteld jonkvrouwe van Bergen op Zoom, hun nicht respectievelijk dochter, en beloven dat wanneer zij deze belofte niet nakomen zij hun 5000 pond zwarten Tournois zullen betalen; voor welke boete graaf Willem III, heer Jan van Henegouwen, heer van Beaumont, en heer Jan heer van Arkel zich borg stellen, die de oorkonde meebezegelen.
• Huygensing Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345 Oorkonde CA-036; March 10, 1316; Jehans sires de Aerkels Graaf Willem III en Floris Berthout, heer van Mechelen, verklaren dat Floris de stad Mechelen en de bijbehorende heerlijkheid heeft verkocht aan de graaf voor een erfrente van 2300 pond Tournois jaarlijks uit goederen in Henegouwen en Holland, 23.000 pond Tournois ineens alsmede de pacht van een nader te bepalen kasteel; zij stellen hun bezittingen als onderpand en beloven elkaar oorkonden te zullen geven waarin zij tot meerdere zekerheid een aantal met name genoemde borgen aan zullen stellen. IN THE LINK you can find in the latin charters "Jehan sires de Aerkels".
• Huygensing Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345 Oorkonde GE-006; October 13, 1319; hair Jan van Arcle Frederik II (van Diest), bisschop van Utrecht, en graaf Willem III verblijven hun twist met die van Lienden en met Reinoud van Gelre, alsmede de twist tussen Reinoud enerzijds en Walraven van Benthem, Jan van Noordeloos, Gerard van Waardenburg en Stasekijn van Brakel anderzijds, aan de uitspraak van Jan van Henegouwen, heer van Beaumont, en Hendrik van Vlaanderen, graaf van Lodi, met de bepaling dat zij aan Reinoud een boete van 16.000 pond zwarten Tournois zullen betalen wanneer zij de uitspraak niet zullen naleven; als hun borgen treden op graaf Willem III zelf, Jan van Henegouwen, heer Gerard heer van Voorne, heer Jan heer van Arkel, heer Zweder heer van Abcoude, heer Gijsbrecht heer van IJsselstein, de stad Dordrecht en de poorten van Delft, Leiden en Haarlem, welke borgen de oorkonde meebezegelen.
• Huygensing Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345 Oorkonde GE-010; Nov 2, 1319; Jan here van Erke Wi Willaemb grave van Heynnegouwenc etc. maken cond allen den ghenen etc.d dat wi Margrietene Ghisebrechts wijf van Hetwijn, omme des vermoeden Ghisebrechtsf g ende horen kinderen die si bi Ghisebrecht wijnt, verlient hebben ende verlenen alsulc goed alse Ghisebrecht van Hertwijc van ons helt in rechten liene alse die Koes hoven die gheleghen sien tote Hoecwijnh, ende dese voirs. vrouwe Margriete hare nichte, hare kinderen, dochter ofte sone, die si bi Ghisebrecht voirs. winti niet onterven. Waer oec dat sake dat van Ghisebrecht voirghenoemd ghebrake sonder wittachtich gheboirte, so soude dese voirnoemde vrouwe Margrietej dit voirs. goed besitten ende ghebruken toit horen live; ende na hore doet soud weder comen op Ghisebrechts rechte erfnamen, ende niet op die hore. Ende op dit voirsprokene goed vertech Jan Ghisebrechts sone ende ghiede dat hi mondich ware ons ende onse mannen die over dese voirsproken voirworden waren, gheheischtk an onse man alse edel lude Gheraerdl here van Voirne, Jan here van Erke, Symon van Benthemn ende Daniel van der Merewedeno, ridders. In orkonde desen brieve bezeghelt metp onsen zeghele. Ghegheven tote Woudrichemq in Alre zielen dach anno Domini M CCCo XIXo.